Vị trí của dụng cụ rung xương ở dẫn truyền đường xương (BC)

Hơn 70 năm về trước, các thí nghiệm của Georg von Békésy đã đặt nền tảng cho kiểm tra dẫn truyền đường xương (BC). Hơn 50 năm trước, Raymond Carhart nghiên cứu và viết về các ứng dụng lâm sàng của BC. Từ những kiểm tra đầu tiên bằng cách sử dụng âm thoa, việc đánh giá độ nhạy thính giác bằng dẫn truyền đường xương là một phần thiết yếu để đánh giá thính lực cho đến ngày nay.

Mặc dù có ý nghĩa trong lịch sử, tuy nhiên có một số nhà nghiên cứu nghi ngờ về tính hợp lệ của BC vì sự thay đổi trong kết quả do sự khác nhau về cấu trúc hộp sọ và vị trí đặt dụng cụ rung xương. Độ tin cậy của kết quả BC cũng bị nghi ngờ do sự khác biệt giữa 2 bài kiểm tra tùy thuộc vào vị trí đặt dụng cụ rung xương và dụng cụ rung xương áp lực BC.

Tại sao độ chính xác của dẫn truyền theo đường xương quan trọng để đánh giá chất lượng

Kiểm tra dẫn truyền đường xương là một trong những kiểm tra chẩn đoán phân biệt rõ nhất trong kiểm tra âm thuần. So sánh kết quả kiểm tra BC với kết quả dẫn truyền đường khí để chỉ ra liệu mất thính lực ở dạng dẫn truyền, thần kinh cảm giác hay hỗn hợp.
Kiểm tra BC ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc đến kết quả chẩn đoán cũng như phương pháp điều trị. Chuyên gia thính lực nhận ra tầm quan trọng của kết quả kiểm tra thính lực và phải đảm bảo độ chính xác của kết quả trước khi gửi chúng đến chuyên qua sức khỏe khác. Kiểm tra BC rất quan trọng trong chẩn đoán và kiểm soát tình trạng bệnh nhân để lựa chọn phương pháp điều trị, phẫu thuật, thiết bị trợ thính hay đáp ứng nhu cầu chẩn đoán thêm.

Kiểm tra BC cần thiết để phân biệt các loại mất thính lực, quyết định phương pháp điều trị và kiểm soát tình trạng bệnh nhân. Vì vậy, cần phải đảm bảo kết quả kiểm tra BC chính xác và đáng tin.

Trước khi đi vào chi tiết các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả BC, trước tiên chúng ta chú ý đến việc sử dụng đo nhĩ lượng và đo âm ốc tai (OAEs) để thay thế kiểm tra BC. Nếu đo nhĩ lượng và phản xạ âm thanh được hoàn thành bình thường và OAEs nằm trong giới hạn bình thường – sau đó kiểm tra BC cũng không bổ sung thêm được giá trị lâm sàng nào cho bệnh nhân hay bác sĩ. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân có tình trạng/chức năng tai giữa bất thường nên thực hiện kiểm tra BC vì rất có thể do tình trạng bất thường của âm ốc tai hoặc tai giữa. Ở những nước đang phát triển hoặc các phòng khám mới bắt đầu, những nơi không có sẵn các quá trình kiểm tra thính lực như OAE hay đo nhĩ lượng nên luôn luôn thực hiện kiểm tra BC đối với trường hợp mất thính lực dẫn truyền đường khí.

Về vị trí dụng cụ rung xương BC

Về lâm sàng, rất nhiều nhân tố có thể ảnh hưởng đến kiểm tra ngưỡng nghe BC, tuy nhiên trong bài viết này chỉ nói về một yếu tố quan trọng là vị trí đặt dụng cụ rung xương. Vị trí đặt dụng cụ rung xương là yếu tố quan trọng để đạt được ngưỡng BC chính xác và đáng tin cậy.

Nhiều tác giả đã tiến hành kiểm tra ảnh hưởng của vị trí dụng cụ rung xương lên ngưỡng BC (Driks, 1964; Studebaker, 1962; Dean, 1930). Răng và đỉnh sọ là những vị trí có thể đặt dụng cụ rung xương để kiểm tra BC tuy nhiên trán và xương chũm là những vị trí phổ biến nhất.

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để tìm ra vị trí tối ưu lâm sàng của dụng cụ rung xương nhằm đạt được kết quả kiểm tra BC chính xác và đáng tin cậy. Hãy tìm hiểu sâu hơn về phản hồi BC từ vị trí đặt dụng cụ rung xương ở xương chũm và xương trán.

BC ở xương trán

Từ vị trí dụng cụ rung xương ở trán đưa ra kết quả ít có sự chênh lệch giữa các kiểm tra và độ tin cậy cao hơn (Dirks, 1964). Điều này có nghĩa đặt ở trán là vị trí tốt hơn nhờ ít biến đổi tạo ra từ dụng cụ rung xương tới áp lực sọ và ít tạo ra bất thường trong cơ chế dẫn truyền âm thanh tai giữa. Dụng cụ rung xương để ở trán ổn định và không bị di chuyển khi đặt lên bệnh nhân. Ngược lại, khi đặt ở xương chũm có thể dễ dàng bị di chuyển thậm chí trong một số trường hợp nó có thể bị bật ra trong quá trình kiểm tra.

BC ở xương chũm

Đặt ở xương chũm là một vị trí bất lợi (Bárány, 1938; Béséky 1932) bởi vì:

1. Sự dịch chuyển của nó khi đặt ở xương chũm dẫn tới sự dịch chuyển ngưỡng lớn hơn so với đặt ở trán. Dẫn đến ngưỡng BC không chính xác do vị trí đặt dụng cụ rung xương sai.
2. Các biến đổi bên trong ở bên dưới mô và da lớn hơn nhiều ở xương chũm so với trán.
3. Tai giữa ảnh hưởng đến ngưỡng BC nhiều hơn khi đo ở xương chũm so với trán.

Mặc dù có một số lợi thế khi đặt dụng cụ rung xương ở trán tuy nhiên kiểm tra BC khi đặt ở xương chũm được chứng minh là có phạm vi năng lượng rộng hơn so với trán vì từ trán đến tai giữa nhiều sự suy giảm hơn từ xương chũm đến tai giữa.

Tại sao KUDUwave lựa chọn đặt dụng cụ rung xương ở trán?

Để tránh những khuyết điểm khi đặt dụng cụ rung xương ở xương chũm, một số tác giả đã ủng hộ việc đo BC khi đặt dụng cụ rung xương ở trán (Békésy 1932; Hood, 1957; Link & Zwislocki, 1951)

Kiểm tra BC với tai nghe nhét tai (được bịt kín), thêm tai nghe suy giảm circumaural và dụng cụ rung xương đặt ở trán cung cấp ngưỡng tương đương so với kiểm tra BC ở vị trí xương chũm (Swanepoel, 2011). Điều đáng quan tâm là sự cải thiện ngưỡng BC đặt ở trán khi cả 2 tai được bịt kín (Studebaker, 1963). Khi tai được bịt kín, tín hiệu BC đến ốc tai sẽ mạnh hơn so với tai không được bịt kín. Hiệu ứng tăng cường này diễn ra được gọi là hiệu ứng bịt kín, ngưỡng BC được bịt kín tốt hơn (thấp hơn) so với ngưỡng BC không được bịt kín; hiệu ứng này cũng ảnh hưởng đến kết quả BC khi làm ù.

Thiết bị đo thính lực KUDUwave cho phép kiểm tra BC ở ngoài buồng cách âm thông qua kết hợp thực hiện kiểm tra với tai nghe nhét tai (được bịt kín) và tai nghe circumaural (Swanepoel, 2015)

Như đã nói, việc kiểm tra ngưỡng BC thấp nhất có thể đạt được bằng cách đặt dụng cụ rung xương ở xương chũm hoặc trán. Kiểm tra dữ liệu của các bài kiểm tra cho thấy ngưỡng BC được đo thông qua dụng cụ rung xương được đặt ở trán và xương chũm đều nằm trong phạm vi chênh lệch có thể chấp nhận (Swanepoel, 2011; Studebaker, 1963).
Đã có cuộc tranh cãi lâu dài về vị trí tốt nhất của dụng cụ làm rung xương là ở xương chũm hay trán và nó vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Cả ngưỡng nghe BC khi đặt dụng cụ rung xương ở trán và xương chũm đều có những lợi ích và giới hạn khác nhau, tuy nhiên chúng đều nằm trong giới hạn của độ tin cậy.

Biên dịch: Hồng Thắm
Nguồn:Kuduwave