Bài viết khái quát khái niệm, công dụng và phân loại bàn mổ – một thiết bị thông dụng không thể thiếu trong các bệnh viện hoặc trung tâm phẫu thuật thẩm mỹ.
Bàn mổ là gì?
Bàn mổ tiếng anh là “surgical table” hoặc “operation table” là loại thiết bị chuyên dụng thường được sử dụng trong phòng mổ của bệnh viện, phòng khám, trung tâm phẫu thuật cấp cứu. Hoặc các cơ sở chăm sóc sức khỏe khác nơi các ca mổ được tiến hành.
Là một loại bàn mà bệnh nhân sẽ nằm trong suốt quá trình diễn ra ca mổ, đôi khi còn được gọi là bàn phẫu thuật. Được thiết kế cố định hoặc di động từ phòng này sang phòng khác và được dùng cho nhiều mục đích như mổ mắt, tim mạch, chấn thương chỉnh hình, tiết niệu…
Công dụng
Việc sử bàn mổ dụng phụ thuộc vào thiết kế và thông số kỹ thuật của nó. Ví dụ, một số chúng được thiết kế sử dụng đa năng, trong khi một số lại được thiết kế chuyên biệt cho việc điều trị chấn thương chỉnh hình.
Người bệnh sẽ nằm xuyên suốt thời gian diễn ra ca mổ. Mục đích bàn phẫu thuật của là cố định bệnh nhân một chỗ, để bác sỹ phẫu thuật dễ thao tác. Nó giúp các bác sỹ di chuyển các bộ phận cơ thể bệnh nhân thông qua các phụ kiện, để tiếp cận vị trí cần mổ dễ hơn.
Có vô số công dụng với bàn mổ, có thể kể đến như mổ tim mạch, phụ khoa, nhi khoa, chỉnh hình… Chính vì sự đa dạng trong các ca mổ, các hạn chế về chiều cao và cân nặng được đề ra để nhằm bảo vệ bệnh nhân trong khi đang phẫu thuật.
Phân loại
Bàn mổ đa năng
Được sử dụng đa năng cho nhiều chuyên khoa khác nhau như tim mạch, nhi khoa, túi mật, phẫu thuật thẩm mỹ… Nó được thiết kế linh hoạt, thích ứng cho nhiều ca mổ.
Có thể điều chỉnh chiều cao và chiều dài, có thể nghiêng sang hai bên và nghiêng theo chiều ngang (nâng đầu, chân). Hầu hết, phần đầu có thể tháo rời và thay thế bằng nhiều phụ kiện tựa đầu bất kỳ.
Bàn mổ chấn thương chỉnh hình
Được thiết kế dễ dàng thao tác và khả năng cơ động cần thiết trong phẫu thuật chấn thương chỉnh hình. Để một ca mổ chỉnh hình thành công, các bác sỹ cần kiểm soát chính xác và linh hoạt trong khi điều động tư thế của bệnh nhân.
Bàn mổ thấu xạ (cho phép tia X-quang đi qua)
Loại bàn này được thiết kế cho các thủ thuật xâm lấn tối thiểu cần phải soi huỳnh quang. Một số thủ thuật kể đến như nội mạch, mạch máu hoặc kiểm soát cơn đau. Bàn mổ phóng xạ là lựa chọn lý tưởng cho các ca mổ đòi hỏi hình ảnh rõ ràng, chất lượng cao.
Lưu ý khi lựa chọn bàn mổ
Mặc dù không có bàn mổ (bàn phẫu thuật) nào hoàn hảo. Tuy nhiên, việc chọn bàn mổ phù hợp cho từng quy trình phẫu thuật rất quan trọng đối với sự an toàn của bệnh nhân và tác động rất lớn đến sự thành công của mỗi ca mổ.
Quyết định sử dụng một bàn mổ nào đó phụ thuộc phụ thuộc vào các yếu tố rủi ro bệnh nhân, khả năng định vị, loại tiểu phẫu và thời gian thực hiện.
Một số tính năng của bàn mổ tốt bao gồm tính linh hoạt, dễ sử dụng, độ tin cậy, hạn chế trọng lượng và chiều cao rộng, và khả năng thay thế phụ kiện dễ dàng.
Các tư thế phẫu thuật phổ biến
Các thủ tục phẫu thuật đòi hỏi phải xác định tư thế bệnh nhân thích hợp để giữ cho bệnh nhân thoải mái và an toàn trong quá trình phẫu thuật. Giúp cho bác sỹ phẫu thuật tiếp cận dễ dàng, không bị cản trở đến vị trí phẫu thuật.
Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đặt tư thế bệnh nhân trong khi mổ:
- Tình trạng chung của bệnh nhân
- Thời gian thực hiện ca mổ
- Kỹ thuật sử dụng trong ca mổ
- Yêu cầu tiếp xúc tại địa điểm phẫu thuật
- Dự kiến thay đổi giải phẫu và sinh lý liên quan đến gây mê
Hơn nữa, có nhiều yếu tố rủi ro khác nhau có thể dẫn đến tổn thương cho bệnh nhân do định vị tư thế không đúng, chẳng hạn như:
- Thời gian phẫu thuật kéo dài (hơn 03 giờ)
- Tình hình xương khớp của bệnh nhân
- Sự cố về da do lão hóa
- Suy dinh dưỡng, hạ kali máu, thiếu máu, tê liệt, béo phì, cực kỳ gầy hoặc tiểu đường
Các tư thế phẫu thuật phổ biến nhất thường là:
- Nằm ngửa: đây là tư thế tự nhiên của cơ thể khi nghỉ ngơi, làm cho nó trở thành tư thế phổ biến nhất để phẫu thuật. Các biến chứng thường gặp khi phẫu thuật liên quan đến tư thế nằm ngửa là đau lưng và phản ứng điểm áp lực.
- Tư thế Trendelenburg: là một biến thể của tư thế nằm ngửa. Thân trên của bệnh nhận được hạ xuống và bàn chân nâng lên. Tư thế này cho phép hình dung tối ưu các cơ quan vùng chậu trong quá trình nội soi và thủ thuật bụng dưới.
- Tư thế Trendelenburg ngược: ngược lại với tư thế Trendelenburg, thân trên của bệnh nhân được nâng lên và chân hạ xuống. Tư thế này thường được sử dụng trong các thủ tục đầu và cổ.
- Tư thế nằm sấp: Ở tư thế này, bệnh nhân nằm sấp và đầu của họ quay sang một bên. Vị trí này được sử dụng phổ biến nhất cho các thủ tục cột sống cổ, lưng và trực tràng.
- Tư thế phẫu thuật gắp sỏi: Bệnh nhân được đặt ở tư thế nằm ngửa, chân của họ được nâng cao và dạng ra hai bên. Cần bàn đạp cố định chân cho vị trí này.
- Tư thế ngồi: Còn được gọi là tư thế của Fowler, bệnh nhân ở vị trí này đang ngồi ở góc 90 độ. Đầu gối hơi uốn cong và bàn chân được đặt trên một tấm lót chân. Vị trí này là lý tưởng cho phẫu thuật thần kinh, phẫu thuật khuôn mặt và một số phẫu thuật vai.
- Nằm nghiêng: tư thế này thường dùng cho phẫu thuật hông, ngực, thận…
Nguồn tham khảo: https://www.steris.com/healthcare/knowledge-center/surgical-equipment/ultimate-guide-to-operating-table